فرمول تعمید متّی در بوتۀ نقد
چکیده
یکی از عباراتی که مسیحیان در تأیید تثلیث استفاده میکنند، متّی ۲۸: ۱۹ است؛ ابتدا این سخن منسوب به عیسی (ع) را میخوانیم:
(پس رفته، همه امتها را شاگرد سازید و ایشان را به اسم اَب و اِبن و روحالقدس تعمید دهید).
چند نکته:
• اول: از کتاب اعمال مشخص میشود که مسیحیان اولیه چه یهودی چه غیر یهودی با این فرمول تعمید نمیگرفتند؛ بلکه فقط به اسم عیسیj تعمید میگرفتند. (ر.ک. اعمال ۲: ۳۸؛ ۸: ۱۴-۱۶؛ ۱۰: ۴۴-۴۸؛ ۱۹: ۱-۵) پس این فرمول در متّی جعل شده است.
• دوم: متن متناظر در انجیل مَرقُس طور دیگری است؛ در مَرقُس ۱۶: ۱۵ میخوانیم:
(پس بدیشان گفت: در تمام عالم بروید و جمیع خلایق را به انجیل موعظه کنید).
• سوم: اَفرِهات از پدران کلیسا و متولد ۲۸۰م که نزد کلیسای کاتولیک رومی و ارتدوکس یونانی و کلیسای شرق و ارتدوکسِ سُریانی محترم است، در مقالۀ «از ایمان»، در بند هشتم، متّی ۲۸: ۱۹ را بدون فرمول تعمید به اسم سه شخص نقل کرده است:
«بیرون بروید و همۀ امتها را شاگرد کنید و آنها به من ایمان خواهند آورد.»
واضح است که نزد او فرمول تعمید به اسم سه شخص در متّی ۲۸: ۱۹ وجود نداشته است.
• چهارم: یوسیبیوس اسقف قیصریۀ فلسطین که حدوداً در سال ۲۶۰م به دنیا آمد، متّی ۲۸: ۱۹ را به چند صورت مختلف در کتب خود آورده است. او در کتاب سوم «بُرهانِ انجیل» در فصل ششم، متّی ۲۸: ۱۹ را اینگونه نقل میکند:
«بروید و همۀ امتها را به نام من شاگرد سازید.»
در فصل هفتم نیز چند بار به همین متن اشاره میکند.
مَثَلی وجود دارد که «هیچ دودی بیآتش نیست»؛ پرسشی که مسیحیان باید به آن توجه داشته باشند و از خود بپرسند این است که اَفرِهات و یوسیبیوس این متون را از کجا برگرفتهاند؟ چرا مثلاً یوسیبیوس چند بار بر این متن تأکید میکند؟! اگر این متن در زمان زندگیشان رایج نبود که هیچوقت این کار را نمیکردند؛ چون باعث بیآبرویی خودشان میشد!
وقتی دستنوشتههای قدیمی کتاب مقدس مربوط به قرن چهارم (مثل واتیکانیه و سیناییه) و پنجم (مثل اسکندریه و بیزیه) را هم میخوانیم متوجه میشویم بین آنها اختلافاتی وجود دارد؛ پس باورش سخت نیست که مثلاً در زمان یوسیبیوس دستنوشتههای متفاوتی از کتاب مقدس وجود داشته است.
• پنجم: اگر حتی این متن را صادرشده از عیسیj بدانیم، ابداً نمیتواند بهمعنی مقام الوهیت مطلق پسر و روحالقدس باشد؛ زیرا تثلیث با دهها آیه رد میشود؛ بهعنوان مثال در مَرقُس ۳۲:۱۳ سخن صریح و محکمی را از عیسیj میخوانیم که فرمود:
(ولی از آن روز و ساعت غیر از پدر هیچکس اطلاع ندارد، نه فرشتگان در آسمان و نه پسر).
اعتقاد مسیحیان که عیسیj، هم خدا بود و هم انسان، با این آیه رد میشود؛ زیرا حتی اگر به فرض محال او خدا باشد، باز هم با این آیه در تضاد است؛ زیرا در این آیه فقط و فقط و فقط پدر دارای علم مطلق است و الوهیت پسر نیز صرفاً الوهیت غیرمطلق میشود. بله، جهل نقص است و لاهوت مطلق ناقص نیست. پس فقط پدر الوهیت مطلق دارد.
در نتیجه
بازی مسیحیانِ تثلیثی با عبارات موجود در کتاب مقدس، ابداً نمیتواند به آنها کمک کند؛ دلایل محکم بر ضد تثلیث بسیارند و ما هر آزاداندیشی را به مطالعۀ کتاب «توحید» اثر سید احمدالحسن فرامیخوانیم تا با معانی صحیح عبارات کتاب مقدس ـکه علمای مسیحی در فهمش به اشتباه افتادهاندـ آشنا شود.
